Systeemtherapie
Dit gaat zowel over individuele therapie, relatietherapie als over gezinstherapie of ouderbegeleiding en opvoedingstechnieken.
Binnen de psychologie duidt de term systeem op het sociale systeem waar mensen deel van uitmaken. Dat zijn de mensen die wij kennen en waar we een band mee hebben. Iedereen maakt deel uit van verschillende sociale systemen. Ons gezin van herkomst, de relatie met onze ouders, broers en zussen, grootouders of andere familie, is een belangrijk sociaal systeem. Later, bij huwelijk of samenwonen, staat het eigen gezin meer op de voorgrond. Het werk en de vrienden zijn andere belangrijke plaatsen waar we mensen ontmoeten en relaties onderhouden. Met sommige mensen hebben we oppervlakkig contact, met anderen onderhouden we een intensieve of intieme relatie.
Binnen een sociaal systeem beïnvloeden mensen elkaar. Gedachten, gedragingen, gevoelens en verwachtingen ontstaan in wisselwerking met anderen uit onze omgeving. Dit is een gecompliceerd proces waarbij problemen kunnen optreden.
Een systeemtherapeut zal de problemen altijd bekijken tegen de achtergrond van onze wisselwerking met anderen. Ook wordt bekeken wie kan bijdragen aan het oplossen van de problemen.
In de systeemtherapie gaat men ervan uit dat elk gedrag – en dus ook elk symptoom – communicatie inhoudt, een boodschap. We trachten te luisteren naar wat het symptoom ons vertelt over het systeem. Het symptoom is namelijk dikwijls een ultieme poging om te spreken over iets waar moeilijk expliciet kan over gesproken worden. De persoon zit in de knoei met gevoelens bij zichzelf en met wat gaande is in zijn omgeving, beseft dit vaak zelf niet, en kan of durft er niet over spreken, zodat het zich omzet in gedrag.
Soms zijn symptomen ook een boodschap over de ideeën die mensen hebben over hoe het leven zou moeten gaan bijvoorbeeld: wanneer ben je een goede partner of ouder, wat is een goede opvoeding. Deze ideeën zijn soms gegroeid binnen de familiegeschiedenis.
Spanningen en problemen zijn tot op zekere hoogte normaal. Zij horen bij het leven, bijvoorbeeld wanneer de kinderen uit huis gaan en het gezin in een nieuwe fase komt.
Echter, als de problemen ernstig zijn of lang duren, kunnen zij de draagkracht van één of meer gezinsleden ondermijnen. Dan kunnen klachten ontstaan zoals angsten, een depressie, problematisch gedrag, …
Soms liggen de problemen vooral in de relationele sfeer, hetzij tussen partners, hetzij tussen ouders en kinderen, soms zijn de problemen meer individueel van aard.
Juist als het leed voor één van de gezinsleden te groot is geworden, en de steun van de omgeving onvoldoende blijkt, kan het aangewezen zijn om therapie aan te vragen.